De afstand tussen beleid (en de mensen die zich hier dagelijks mee bezig houden) en mensen in kwetsbare situaties in de samenleving is groot en lijkt nog groeiende. Deze groepen ervaren steeds meer complexiteit, voelen zich steeds minder gehoord, weten niet meer hoe zij zelf iets voor elkaar moeten krijgen. In het ergste geval haken zij af. Klaar, verzuurd en boos. Zij denken dat zij doorzichtig zijn: zij zijn er wel, maar voelen zich niet gezien. Alsof een deel van de samenleving hen liever niet ziet. Door hen heen kijkt.

Onderling hebben ze vaak wel oog voor elkaar. Ook al hebben ze nog zo weinig, ze helpen elkaar. Dat zorgzame en die solidariteit raakt ons. Iedere keer weer.

De groter wordende afstand draagt op zijn zachtst gezegd niet bij aan veerkrachtige, vitale en gezonde buurten waar de overheid van bewoners steeds meer vraagt dat zij zelf de schouders eronder zetten en dingen voor elkaar boksen.
UT KEN OOK ANDERS

Er zit ‘in' deze mensen/burgers, ondanks de kwetsbare situatie waarin zij vaak verkeren, creativiteit en veerkracht. Zij hebben ideeën over de oplossingsrichtingen voor de problemen in hun buurt. Zij zijn experts op het gebied van hun eigen ervaren leefbaarheid. Wanneer je die expertise, creativiteit en zorgzaamheid weet aan te boren, gebeuren er mooie dingen... Iets dat wij sinds 2007 ervaren.

Om de creativiteit bij mensen zelf aan te boren en om te zetten in actie heeft BuurtLAB het-net-niet-in10stappenplan: UT KEN OOK ANDERS. Wij zijn iedere keer weer verrast over de uitkomsten van dit stappenplan. BuurtLAB werkt al ruim 13 jaar op deze manier. Er zijn bijzondere en mooie formules uitgekomen. Formules die in de kern vaak simpel zijn en misschien wel voor de hand liggend.

STAP 1: DE VRAAG ACHTER DE VRAAG
Er is altijd een aanleiding. Een vraag. Die komt vanuit een gemeente, een school, een andere organisatie of groep bewoners. Wat is de vraag en waarom is juist die vraag er? Onze ervaring is dat er onder de eerste vraag onderliggende vragen zijn. Die willen wij op tafel.

STAP 2: WAT KUNNEN WIJ AL VINDEN EN WETEN?
Op zoek naar bestaande data en informatie over de buurt, de vraag en het probleem. Wij Googlen, lezen reeds verschenen stukken, trekken rapporten uit de la en gaan op zoek naar wat er al te vinden is. Inlezen, zoeken en speuren.

STAP 3: GEWOON EENS KIJKEN (EN VERBAZEN)
Dat doen wij door: a. wandelen in de buurt b. ons laten verrassen en verbazen over wat wij zien en tegenkomen c. toevallige ontmoetingen d. kennismaken met organisaties die al in de buurt actief zijn e. beelden maken (foto's) f. herhalingen van wandelingen in de buurt op andere momenten van de week.

STAP 4: VERDUNDE ERNST
Verdunde Ernst. Nee, wij hebben deze mooie term niet zelf bedacht. Hij komt uit de Presentiebenadering. Ere wie ere toekomt. Maar toen wij hem lazen en begrepen wat de achterliggende gedachte is, kwam hij goed binnen. Het dekt de lading van wat wij doen als wij met mensen aan de slag zijn. Namelijk dat wanneer je samen iets doet, zorgen en meningen makkelijker gedeeld kunnen worden. Alsof je brein in een stand komt waardoor praten over wat je bezig houdt, makkelijker en ontspannen gaat. Een prachtig voorbeeld in het ‘doen van verdunde ernst’ is bakker Abel van de Taarten van Abel. Althans dat vinden wij. In zijn televisieprogramma’s bakt hij taarten met kinderen die problemen hebben, iets bijzonders meemaakten of met een levensvraag worstelen. Terwijl de mooiste baksels worden bereid, krijgt Abel de kinderen altijd op een ontspannen manier aan het praten over wat hen bezighoudt.

Tijdens de activiteiten/aanbod die wij doen midden in de buurt mengen wij het stellen van de juiste vragen, interesse en humor om tot de ernst van de zaak te komen. Daarbij delen wij zelf ook persoonlijke verhalen en tonen kwetsbaarheid (tot een bepaalde hoogte). Die hoogte hangt af van de situatie en de persoon met wie je in gesprek bent. In alle gevallen is het van essentieel belang dat we vertrouwen uitstralen dat wat gedeeld wordt, in goede handen bij ons is. 

STAP 5: HAAKJES
Hier tellen we de eerste 4 stappen bij elkaar op en proberen vat op de zaak te krijgen. Wij zoeken naar de ideeën en oplossingsrichtingen van bewoners. Haakjes om uit te werken.

STAP 6: EEN GOED IDEE. HET BEGINT ALTIJD MET EEN KLEIN IETS
De ideeën van bewoners moeten vorm krijgen in een plan/concept/aanpak. Hoe je het ook wilt noemen.

We nemen afstand en dan........plots is het daar. Vlak voor ons neus. Een klein iets. Een opmerking van iemand. Een gesprekje met een kind. Een uitspraak van een bewoner. Een artikel. Een vluchtige observatie. Een simpele oplossing bedacht door een bekende. Een product dat in de schappen staat van de lokale supermarkt. Een gesprekje, dat je toevallig opvangt, tussen buurtbewoners. Dat zet ons aan het denken. We praten, appen, en schrijven er korte stukjes over. Delen het. Laten het even liggen. Slapen er wat nachten over. En dan blijft er iets van over of niets. In het geval dat er iets van over blijft, maken wij van iets een plan op hoofdlijnen.

STAP 7: SCHAVEN & WRIJVING
Het plan leggen wij voor aan bewoners en andere partners. Onze ervaring is dat het plan/concept bij de start klein van aard is. Overzichtelijk en behapbaar voor een grote groep bewoners. Gericht op het behalen van een eerste succes en het tanken van vertrouwen. Vaak moet er nog worden geschaafd. Uiteindelijk is het plan klaar en heeft het een begroting. Wat kost het en wie gaat dat betalen? Klaar om ingediend te worden bij gemeente, fondsen of andere bronnen van financiering. En daar ontstaat altijd enige wrijving, want het moet passen in bestaand beleid en bewoners moeten zichzelf er in herkennen. BuurtLAB 'vertaalt' het plan en stemt het af op beleid.

STAP 8: ACTIE. ACTIE. ACTIE
En dan is het moment om aan de slag te gaan. Actie. Actie. Actie. Samen de schouders eronder te zetten. Werken aan kleine successen en kleinschalige overwinningen.

STAP 9: WAT LEVERT HET OP?
Wij vinden het goed en bovenal leerzaam om gedurende het proces met enige regelmaat de thermometer in de aanpak te steken. Wat is de stand van zaken en wat levert het op? Dit doen wij op verschillende manieren. Manieren die passen en aansluiten bij bewoners en waarvan de uitkomsten bruikbaar zijn in de verantwoording richting partners en financierders.